پیش‌ترها وقتی جاسوسی بیگانه در ایران دستگیر می‌شد، خیلی زود به خبر اول خبرگزاری‌ها تبدیل می‌شد و فردای آن هم تیتر یک اغلب روزنامه‌ها همین خبر دستگیری بود. حالا اما به‌نظر می‌رسد اخبار شناسایی و دستگیری جاسوسان در ایران ارزش‌های خبری پیشین را از دست داده است. شاید هم این امر به‌خاطر فراوانی وقوع این پدیده باشد. به‌عنوان مثال در همین چند‌ماه اخیر بارها شاهد شناسایی و دستگیری جاسوس یا جاسوسانی در ایران بوده‌ایم؛ از جاسوس MI6در کرمان گرفته تا جاسوسان هسته‌ای که بعدها تبدیل به دزد آهن شدند یا رابرت لوینسون، شهروند آمریکایی که سال 2007در کیش ناپدید بود و حالا پس از این مدت معلوم شده که طرف جاسوس سیا بوده است! به‌نظر می‌رسد با شدت گرفتن توسعه فناوری‌های صلح آمیز هسته‌ای کشورمان، ولع دستگاه‌های امنیتی کشورهای غربی و خصوصا مثلث سیا، MI6و موساد هم برای جاسوسی از این فعالیت‌ها افزایش یافته. تازه این وسط جاسوسی‌های موسوم و متداول نظامی و اقتصادی هم که همیشه بوده و هست.
چندی پیش روزنامه گاردین فاش کرد که ایران به همراه پاکستان اهداف اول جاسوسی آمریکا را تشکیل می‌دهند. این گزارش که برپایه اطلاعاتی تنظیم شده بود که اخیراً ادوارد اسنودن کارمند فراری اداره امنیت ملی آمریکا در اختیار رسانه‌های بین‌المللی گذاشته، فاش می‌سازد که آمریکا همزمان چندین هدف را در ایران پیگیری می‌کند که هدف اول آن ضربه زدن به برنامه هسته‌ای ایران از طرق مختلف ازجمله حملات نرم افزاری، عوامل داخلی و نیروهای عضو گروه‌های ضد‌انقلاب است. اواسط آبان‌ماه هم معاون نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در ملاقاتی محرمانه با سفیران این رژیم در 5کشور همسایه یا کشورهایی که امکان تأثیرگذاری بر ایران را دارند، افزایش جاسوسی آنها در همه زمینه‌ها درباره ایران را خواستار شده بود.
کرمان؛ جهنم جاسوسان
چندی پیش مأموران وزارت اطلاعات فردی را در کرمان دستگیر کردند که گفته می‌شود برای سرویس اطلاعاتی انگلیس (MI6) جاسوسی می‌کرده. آنطور که دادخدا سالاری، دادستان این شهر می‌گوید این جاسوس پس‌از 10ماه کار اطلاعاتی و مراقبتی دستگیر شد. ظاهرا این فرد در این مدت 11نوبت در داخل کشور و یک‌بار در لندن به‌صورت حضوری با افسران اطلاعاتی کشور انگلیس ملاقات کرده و در هر ملاقات اطلاعات درخواستی را تحویل داده و دستورات بعدی را دریافت کرده است. علیرضا منظری توکلی نماینده مردم بافت و عضو مجمع نمایندگان استان کرمان درباره عملیات جاسوسی‌ای که این فرد در ایران انجام می‌داده به تسنیم می‌گوید: این جاسوس انگلیسی با بررسی شرایط اقتصادی کشور، حتی پیشنهادهایی در مورد وضع تحریم‌های جدید علیه ایران به سرویس اطلاعات خارجی انگلیس داده بود که از آن جمله پیشنهاد لغو بیمه کشتی‌های نفتکش ایرانی بوده است.
2هفته پیش از اعلام این خبر هم احمد قربانی معاون دادستان کرمان گفته بود که 16نفر از «فعالان سایبری مرتبط با بیگانگان» در کرمان دستگیر شده‌اند. اتهام این 16نفر اقدام علیه امنیت ملی از طریق همکاری با شبکه‌های بیگانه و تولید محتوا برای سایت‌های ضد‌انقلاب به‌منظور براندازی نظام عنوان شد. به‌نظر می‌رسد کرمان جذابیت‌های ویژه‌ای برای جاسوسان دارد چرا که 4ماه پیش نیز یک فرد مظنون به جاسوسی برای رژیم صهیونیستی در این استان دستگیر شده بود. با این حال آمار بالای دستگیری جاسوسان در کرمان گویای قدرت عمل و اشراف اطلاعاتی بالای نیروهای امنیتی کشورمان در این استان است.
جذابیت‌های جاسوسی از تاسیسات هسته‌ای
تاسیسات هسته‌ای ایران هم جذابیت‌های خاص خودش را برای سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوسان آنها دارد. جاسوسی از برنامه‌های هسته‌ای ایران هم طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود؛ از جاسوسی مستقیم از تاسیسات هسته‌ای گرفته تا بدافزار‌های جاسوسی مانند استاکس نت و فلیم و استفاده از پهپادهای جاسوسی و حتی جاسوسی از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همه و همه راه‌هایی است که غرب در سال‌های اخیر برای جاسوسی از فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان پیموده است. 10مهر‌ماه سال 89حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات سابق با تأکید بر اینکه مجموعه این وزارتخانه از انواع فعالیت سرویس‌های جاسوسی دشمنان انقلاب آگاهی دارد، گفت: ما همواره با اقدامات مخرب این سرویس‌ها مواجه هستیم و البته تعدادی از جاسوسان هسته‌ای را نیز بازداشت کرده‌ایم تا جلوی فعالیت تخریبی دشمن را بگیریم.
چند‌ماه پیش هم علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان از دستگیری 4جاسوس هسته‌ای خبر داد و آن را تلاش‌های دشمنان برای ضربه زدن به تأسیسات هسته‌ای کشور توصیف کرد که البته بعدها از سوی وزیر اطلاعات اعلام شد که این 4نفر دزد آهن بوده‌اند.
همچنین گاردین چندی پیش در گزارشی با اشاره به اینکه وین به لانه جاسوسان تبدیل شده است، هدف اصلی جاسوس‌هایی که به مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رفت‌وآمد می‌کنند را برنامه هسته‌ای ایران خواند. این روزنامه نوشت که جاسوس‌های ارشد از سراسر جهان در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمع شده‌اند تا از برنامه‌های هسته‌ای ایران اطلاعاتی به‌دست آورند. ایران بارها نسبت به انتشار اطلاعات محرمانه‌اش توسط بازرسان آژانس هشدار داده و مراتب اعتراضش را به این سازمان بین‌المللی اعلام کرده است.
علنا در دفتر احمدی‌نژاد کار می‌کردم!
پس از آنکه چندی پیش خبرگزاری آسوشیتدپرس و روزنامه واشنگتن پست از جاسوسی رابرت لوینسون، شهروند آمریکایی که گفته می‌شود در سال 2007در جزیره کیش ناپدید شده پرده برداشتند، رابرت بائر، مأمور سابق سی‌آی ای هم زبان به افشاگری گشود که «در همان زمانی که لوینسون به ایران رفت، من هم رفته بودم... علناً به‌عنوان یک مأمور سابق سی آی ای. من در دفتر احمدی‌نژاد، زمانی که هنوز شهردار بود کار کردم». مشخص نیست که این ادعا تا چه حد قابل قبول است و یا اینکه این فرد در دفتر احمدی‌نژاد به چه کاری مشغول بوده اما او درباره اینکه چطور مشکلی از این بابت برایش ایجاد نشده می‌گوید: «تا زمانی که رو راست باشی، با سابقه‌ات مشکلی ندارند»!
از سیا تا اسلواکی
سحرگاه روز یکشنبه 29اردیبهشت‌ماه خبر اعدام 2جاسوس سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه در ایران از سوی دادستانی تهران اعلام شد. یکی از این دو اعدامی به‌عنوان جاسوس ویژه سازمان سیا در کشورمان فعالیت می‌کرد. اردیبهشت‌ماه سال 91هم روابط عمومی وزارت اطلاعات با صدور اطلاعیه‌ای از کشف و انهدام یک شبکه جاسوسی وابسته به آمریکا خبر داده بود. این شبکه جاسوسی 30نفره ظاهرا وسط تعداد قابل توجهی از برجسته‌ترین افسران اطلاعاتی عملیاتی سازمان سیا در چند کشور جهان راه‌اندازی شده بود و با استفاده از پوشش‌ها و دام‌های گوناگون از قبیل ارائه ویزا، وعده اقامت، اشتغال و تحصیل در خارج از کشور و نیز با پوشش مراکز کاریابی درصدد فریب عده‌ای از شهروندان، تخلیه اطلاعاتی و به جاسوسی واداشتن آنها بود.
اما این تنها سیا، MI6و موساد نیستند که به جاسوسی از ایران علاقه‌مند هستند. تیرماه سال‌جاری هم اعلام شد که 6شهروند اسلواکی به‌دنبال عکسبرداری از تاسیسات نظامی در ایران، دستگیر شدند. رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس همان زمان درباره علت دستگیری این افراد گفته بود که این افراد تجهیزاتی با خود داشتند که معمولا در اختیار افراد معمولی قرار ندارد و در مناطق حساس حضور داشتند. جالب آنکه در بهمن‌ماه سال گذشته هم مقامات ایرانی یک شهروند 26ساله اسلواکی فعال در بخش مخابرات را به اتهام جاسوسی به سود آمریکا بازداشت کرده بودند که البته بعداز 40روز وی را آزاد کردند. تازه به اینها باید جاسوسی‌های اعضای گروهک منافقین را هم افزود؛ جاسوسی‌هایی که اغلب با ادعاهای دروغین همراه می‌شود و حتی در سال‌های گذشته موجب دردسرهای فراوانی برای ایران در موضوع هسته‌ای شده است.
به‌نظر می‌رسد افزایش تعداد جاسوسان دستگیر شده در ایران ضمن آنکه بیانگر توانمندی‌های نیروهای امنیتی کشورمان در تأمین امنیت و مقابله با اقدامات خرابکارانه است، گویای افزایش حجم عملیات‌های جاسوسی سرویس‌های بیگانه در کشورمان هم هست که البته نمی‌تواند بی‌ارتباط با پیشرفت‌های چشمگیر ایران در زمینه‌های علمی و تکنولوژی خصوصا در رشته‌های هسته‌ای و هوافضا باشد.
معروف‌ترین جاسوسان
امیرمیرزای حکمتی
آذرماه سال90 وزارت اطلاعات اعلام کرد که یک جاسوس بسیار کلیدی سیا را که به تازگی از افغانستان وارد خاک کشورمان شده و قصد نفوذ به این وزارتخانه را داشته، بازداشت کرده است. این وزارتخانه در بیانیه خود تأکید کرد که جاسوس بازداشت شده از تحلیلگران سازمان سیاست و مدتی هم در واحد اطلاعات ارتش آمریکا و همچنین در پادگان‌های نظامی آمریکا در عراق و افغانستان خدمت کرده است. وزارت اطلاعات در بیانیه خود افزودکه دستگاه اطلاعاتی ایران از زمان ورود این فرد به پایگاه نظامی آمریکا در بگرام افغانستان، در تور اطلاعاتی و تحت اشراف وزارت اطلاعات بوده است. 27آذرماه وی در اعتراف تلویزیونی خود گفت که پس از اینکه در سال ۲۰۰۱ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شده، تصمیم گرفته به نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا ملحق شود. پس از دیدن آموزش‌های اولیه، او را برای فراگیری فنون جاسوسی به دانشگاه فرستادند. او اعتراف کرد که در یک عملیات پیچیده قصد نفوذ به دستگاه اطلاعاتی ایران و فریب آنها و جمع‌آوری اطلاعات را داشته است.
بازداشت شبکه‌ای از جاسوسان
وزارت اطلاعات اواخر اردیبهشت سال90 اعلام کرد که با شناسایی شبکه پیچیده جاسوسی و خرابکاری وابسته به سازمان جاسوسی آمریکا، این شبکه را متلاشی و ۳۰ نفر از جاسوسان آمریکا را بازداشت کرده‌است. در بیانیه‌ای که روابط عمومی وزارت اطلاعات در این مورد منتشر کرد، همچنین گفته شد که برای فریب سرویس اطلاعاتی آمریکا، ایران تعدادی جاسوس دوجانبه به‌کار گرفته و با خنثی‌کردن تهاجم سنگین اطلاعاتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، ۴۲ تن از افسران اطلاعاتی و عملیاتی آن سازمان را در کشورهای مختلف شناسایی کرده است. 7ماه پس از این اعلام، 4 مقام اطلاعاتی در ایالات متحده که با سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا مرتبط هستند، به شبکه تلویزیونی ای‌‌بی‌سی گفتند بیش از 10جاسوس دیگر نیز در ماه‌های اخیر توسط شبکه‌های ضد‌جاسوسی مرتبط با ایران و حزب‌الله لبنان دستگیر شده‌اند که این جاسوسان، در قبال دریافت پول از سازمان سیا، برای 2 حلقه جداگانه جاسوسی کار می‌کرده‌اند.
جاسوس غیرانسانی
۱۳آذر ۱۳۹۰ ایران اعلام کرد که یک فروند هواپیمای جاسوسی از نوع آرکیو ۱۷۰ را تصاحب کرده است. تصاویر این هواپیما که از نوع پیشرفته‌ترین هواپیمای جاسوسی آمریکا بود از تلویزیون ایران پخش شد. چندی بعد ایران اعلام کرد که از این پهپاد رمزگشایی کرده است. اهمیت این پهپاد برای آمریکا تا حدی بود که اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا شخصا از ایران خواست تا آرکیو 170را به آمریکا برگرداند. سردار حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه در همایشی گفت که بر تمام اطلاعات و جزئیات هاردهای آرکیو 170 احاطه پیدا کرده‌ایم. او گفت: اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به مقامات اسرائیلی گفته بود که این پهپاد برای جاسوسی هسته‌ای از ایران مأمور شده اما متخصصان ما بعد از رمزگشایی آن متوجه شدند که این پهپاد حتی یک مأموریت هسته‌ای هم در ایران نداشته است. به گفته حاجی‌زاده سنسورهای پهپاد آرکیو 170 می‌تواند جنس مواد، سفتی خاک تا حدودی از عمق آب و حتی زیر تور استتار را هم شناسایی کند و ببیند. ایران این پهپاد جاسوسی را هنوز در اختیار دارد.
